ارتقای سطح تاب‌آوری کلان‌شهر تهران در برابر سوانح طبیعی با تأکید بر زلزله (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران)

نویسندگان

  • رحیم سرور استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
  • فرخ نامجویان دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
چکیده مقاله:

احتمال رخداد بلایا و سوانح طبیعی به‌عنوان پدیده‌های غیرقابل‌اجتناب همواره سکونتگاه‌های انسانی را تهدید می‌کند؛ از این‌رو وظیفة برنامه‌ریزان و مدیران شهری تنظیم الگوهای مناسب و مدون برای کاهش آسیب‌پذیری سکونتگاه‌های انسانی به‌ویژه شهرهاست که محل تجمع انسان، فعالیت و سرمایه به‌شمار می‌آید. این فرایند تاب‌آوری شهری نام دارد. براین‌اساس، پژوهش حاضر با هدف معرفی و کاربست رویکرد تاب‌آوری شهری در مقابل زمین‌لرزه و برنامه‌ریزی برای دستیابی به ارائة مدل مطلوب صورت گرفته است تا سطح تاب‌آوری کلان‌شهر تهران ارتقا یابد، تأثیرات زمین‌لرزه و آسیب‌پذیری جوامع کمتر شود و توانایی‌های مردم برای مقابله با خطرات ناشی از وقوع سوانح زمین‌لرزه در مناطق شهری تهران تقویت یابد. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که با بهره‌گیری از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در قالب تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و نرم‌افزار Expert choice انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش با رگرسیون چندمتغیـره نشان می‌دهد ارجح‌ترین بعدی که بر ارتقای سطح تاب‌آوری زلزلة منطقة 12 تهران تأثیرگذار است، بعد اقتصادی تاب‌آوری با ضریب رگرسیون استانداردشدة Beta 382/0 است. ابعاد دیگر برحسب اولویت عبارت‌اند از: بعد نهادی تاب‌آوری، بعد کالبدی-محیطی و بعد اجتماعی تاب‌آوری. همچنین براساس داده‌های کلی تحلیل سلسله‌مراتبی از ابعاد تاب‌آوری منطقة 12 تهران، اولویت ابعاد ارتقای سطح تاب‌آوری زلزله منطقة 12 تهران با اهمیت بالای بعد کالبدی-زیرساختی با ضریب 462/0 همراه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل و ارزیابی تاب‌آوری اجتماعی بافت فرسودۀ منطقۀ 12 شهر تهران در مواجهه با سوانح طبیعی

امروزه، آسیب‌پذیری شهرها و به‌ویژه بافت‌های قدیمی و فرسوده در برابر سوانح طبیعی، به‌عنوان مسئله‌ای جهانی پیشِ روی متخصصان رشته‌های گوناگون قرار گرفته است. با توجه به شرایط و موقعیتی که بافت فرسودة منطقة­ 12 شهرداری تهران در توسعة اقتصادی و فرهنگی کلان‌شهر تهران دارد، و عدم توجه و رسیدگی مناسب، شرایط در بعد اجتماعی تاب‌آوری در منطقة مورد نظر در وضعیت نابسامانی است،سنجش میزان تاب­آوری اجتماعی به‌م...

متن کامل

راهبردهای کاهش آسیب‌پذیری بافت مسکونی در برابر خطر زلزله (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 شهر تهران)

مدیریت مخاطرات در برنامه‌ریزی شهری اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در کاهش حجم آسیب‌های طبیعی و تلفات انسانی دارد. ارزیابی آسیب‌پذیری شهرها در برابر این مخاطرات به‌عنوان عوامل تعیین‌کنندة میزان خطر می‌تواند از ابعاد مختلف، به کاهش خسارات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از وقوع چنین حوادثی منجر شود. مطالعة حاضر با هدف ارائة راهکارهایی برای کاهش آسیب‌پذیری بافت مسکونی منطقة 6 تهران در برابر زلزله، در دو مر...

متن کامل

ارزیابی تاب‌آوری منطقه 12 کلانشهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی

International studies show that the damages caused by natural hazards is essential that special attention to natural hazards in urban societies of the world, especially in urban areas of developing countries. In many of these communities needed new ways to deal with these challenges. This method should provide sufficient knowledge to identify the nature of problems and the identification of ind...

متن کامل

سنجش ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی منطقه 12 شهر تهران)

میزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای و اسنادی و برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌AH...

متن کامل

ارزیابی تاب‌آوری زیرساخت‌های شبکۀ آب شهری در برابر زلزله (مطالعۀ موردی: منطقۀ 2 تهران)

توسعۀ شهرها در نواحی­ای با خطرپذیری بالا و وقوع زلزله‌های مخرب در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده ضرورت برنامه‌ریزی پیش از وقوع بحران است. براین‌اساس تاب‌آوری زیرساخت‌های شهری، به‌ویژه سیستم آب‌رسانی اهمیت بسیاری در مدیریت بحران زلزله دارد. پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، با هدف ارزیابی میزان آسیب‌پذیری زیرساخت‌های خطوط آب‌رسانی در برابر زلزله، افزایش تاب‌آوری این سیستم در منطقۀ 2 شهر تهران و ارائ...

متن کامل

توزیع فضایی تاب آوری در برابر سوانح در سطح محلات کلانشهر تهران

خسارات بسیار جانی و مالی ناشی از سوانح طبیعی در کلان‌شهرها ضرورت ارزیابی و ارتقای تاب‌آوری پیش از وقوع حادثه را نشان‌ می‌دهد. کلان‌شهر تهران که مستعد زمین‌لرزه است، نیز از این امر مستثنا نیست. لذا در مقاله حاضر، مجموعه‌ای از شاخص‌های تاب‌آوری از سه مدل ۱BRIC، ۲CRI و ۳CDRI، شناسایی‌شده و جهت ارائه شاخص ترکیبی چندبعدی تاب‌آوری کلان‌شهر تهران مورداستفاده قرارگرفته ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 51  شماره 4

صفحات  1011- 1031

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023